Met je eicellen de weg op

De transportkliniek: een typisch Nederlands fenomeen

Plattegrond naar de IVF-kliniek

Als je niet in behandeling bent in een IVF-kliniek, maar in een zogeheten transportkliniek, moet je zelf de eicellen wegbrengen na de punctie. Heel relaxed is dat natuurlijk niet. Waarom werken we zo in Nederland?    

Tekst: Denise Hilhorst

In Nederland zijn nu dertien ziekenhuizen met een IVF-vergunning: de IVF-klinieken. Maar er is een veelvoud aan ziekenhuizen die een IVF-behandeling kunnen uitvoeren tot en met de eicelpunctie: de transportklinieken. De bevruchting en de terugplaatsing móeten altijd verplicht plaatsvinden in een IVF-kliniek. Daarom worden de klinieken die het voortraject uitvoeren dus transportklinieken genoemd; de eicellen moeten direct na de punctie ‘op transport’ naar de IVF-kliniek. En dat doet de patiënt meestal zelf. “De transportkliniek is een typisch Nederlands fenomeen,” legt gynaecoloog Jesper Smeenk van het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis in Tilburg uit. “In bijvoorbeeld een stad als Londen zijn er tientallen IVF-klinieken. Nederland kent een restrictiever vergunningenbeleid, waardoor er hier veel minder IVF-klinieken per hoofd van de bevolking zijn. Om toch veel mensen dichtbij huis te kunnen helpen, werken we met transportklinieken.”

Theoretisch een risico

Het zelf transporteren van eicellen lijkt Inge maar niks. “Dat geleur met zulk kwetsbaar materiaal vind ik geen prettig idee. Je kansen zijn al zo beperkt. Dit verkleint het nog meer naar mijn idee. Ik ben zelf laborant en ik weet hoeveel invloed temperatuur en tijd op materiaal kunnen hebben.” “Theoretisch is het zeker een risico,” reageert Smeenk. “De betrokken ziekenhuizen zorgen er natuurlijk voor dat de eicellen onder stabiele en warme condities worden vervoerd, bijvoorbeeld in een warmhoudkoffer. Maar er kan altijd iets misgaan. Datzelfde is overigens het geval als je zou werken met een koerierdienst. Misschien zijn de eicellen bij de patiënt zelf wel in de beste handen. Hoewel je je kunt afvragen of het wenselijk is om deze stap in het proces aan hen over te laten. Gelukkig gaat het bijna altijd goed.”

Geen nadelig effect

Smeenk: “Transport-IVF is zo verweven in ons systeem, dat er in de landelijke IVF-cijfers geen onderscheid wordt gemaakt in of het al dan niet om transport-IVF gaat. Op lokaal niveau doen we dat wel. In Tilburg werken wij op dit moment al samen met twee transportklinieken – Den Bosch en Breda. In ons geval zien we in de zwangerschapscijfers geen verschillen. Ook uit het – beperkte –  onderzoek dat hiernaar is gedaan blijken geen nadelige effecten op de eicellen en  op de zwangerschapskans.” Een verschil in beleving kan er natuurlijk wel zijn, vervolgt Smeenk. “Bij de meeste mensen is er een transportkliniek in de buurt. Je hoeft dan niet ver te reizen voor de ziekenhuisbezoeken, en je kunt in je eigen ziekenhuis, bij je eigen arts, de eicelpunctie krijgen. Daar staat tegenover dat je dan vervolgens met die eicellen, en vaak ook met de zaadcellen, op pad moet naar de IVF-kliniek. Dat is op z’n zachtst gezegd nogal wat gedoe op zo’n moment.”

Punctie in de IVF-kliniek?

Waarom vindt de punctie zelf dan eigenlijk ook niet plaats in de IVF-kliniek? “Voor een deel komen we daarmee tegemoet aan de wensen van de patiënt, maar het is zeker ook een kwestie van financiële belangen,” reageert Smeenk. “Een kliniek krijgt namelijk een vergoeding voor het uitvoeren van een aantal van de verschillende fasen waaruit een IVF-behandeling bestaat. En omdat er wetenschappelijk niet is vastgesteld dat het transport van eicellen leidt tot een lagere kans op een zwangerschap, veranderen we dit niet. Een patiënt die per se wil dat de punctie ook in de IVF-kliniek wordt uitgevoerd, kan hierover natuurlijk wel het gesprek aangaan met de eigen arts. Een andere mogelijkheid is om meteen voor een IVF-kliniek te kiezen, maar als deze niet in de buurt is, ben je veel meer tijd kwijt aan alle ziekenhuisbezoeken tijdens de rest van de behandeling. Heb je dat ervoor over? Dat is een afweging die iedereen voor zichzelf moet maken.”

6 Comments

  1. Typisch: “het is zeker ook een kwestie van financiële belangen”, het gaat dus weer over geld 🙁

  2. Ik ben meerdere keren behandeld in een zogenaamd transport ziekenhuis. En dat is mij prima bevallen. Hoewel ik de punctie afschuwelijk vind gaf mij het een vertrouwd gevoel dat deze door mijn eigen ivf arts werd uitgevoerd. Als ik voor de complete behandeling naar 1 ziekenhuis had moeten gaan, was dit voor mij een stuk lastiger geweest ivm afstand. De koffer krijg je mee met voldoende energie voor een aantal uur en kan ook aangesloten worden op de cigarettenaansluiting van je auto. Ik vind het fijner dat mijn man de eitjes brengt dan dat een koerier dat zou doen.

    • Hoi, Ik vraag me af.. wat moet ik inbeelden bij “de koffer”? Er wordt iedere keer die benaming gebruikt, maar ik heb geen idee hoe groot/klein het dan is. Moet er iets ook nog in een eigen (grote) tas gestopt worden?

  3. Ik ben onder behandeling in het Catharina. En heb nog 4 cryo’s dus hopelijk kan ik nog een terug plaatsing krijgen in het Catharina ziekenhuis. Het lijkt mij maar niets. Dat na de punctie mijn partner naar tilburg moet rijden. Ben benieuwd hoe dit gaat verlopen!

  4. “En omdat er wetenschappelijk niet is vastgesteld dat het transport van eicellen leidt tot een lagere kans op een zwangerschap, veranderen we dit niet. “. Dat is ook niet voor DHEA of Assistent Hatching vastgesteld maar die kan je in Nederland niet krijgen. Dus zij doen iets dat niet helemaal bewezen is alleen maar als het voor hun belang positief is. Als het duurder is dan kan je dat niet krijgen want het is niet “100% bewezen”. Ik heb hier geen woorden voor.

  5. Alles gaat ook maar over geld.

Plaats een reactie

Uw e-mailadres wordt niet gepubliceerd.


*