Een slimme meid?

Gynaecologen zijn er duidelijk over: een kinderwens moet je niet uitstellen. Maar dat doen lang niet alle vrouwen heel bewust.

Tekst: Denise Hilhorst

Een slimme meid heeft haar zwangerschap op tijd. Die bekende leuze komt van prof. dr. Egbert te Velde. Hij sprak hem uit in zijn oratie in 1991, toen hij aanving als hoogleraar voortplantingsgeneeskunde. Hij bedoelde het als waarschuwing: wacht niet te lang met kinderen krijgen, want straks is het te laat.

Te laat
En zo kan het inderdaad lopen. Als je 30 bent, heb je iedere maand 20% kans om zwanger te worden. Die kans zakt langzaam naar 5% als je 40 bent. In 2004, bij zijn afscheid als hoogleraar, concludeerde Te Velde dat zijn advies massaal in de wind was geslagen. Nederlandse vrouwen waren toen gemiddeld ruim 29 jaar bij de geboorte van hun eerste kind. En dat is anno 2014 onveranderd.

Op tijd begonnen
Manon (35) ergert zich aan de slogan. “Ik hoor mensen vaak zeggen dat het logisch is dat iemand niet gemakkelijk zwanger raakt, omdat ze al wat ouder is. Dat doet pijn. Ik bén op tijd begonnen, op mijn dertigste, maar we zijn inmiddels vijf jaar verder omdat het maar niet wil lukken. Mijn man heeft erg weinig goede zaadcellen. Echt niet alle ‘oudere’ vrouwen die niet gemakkelijk zwanger raken zijn te oud begonnen.”
Ook Natascha (37) vindt het geen prettige boodschap om te horen. Dat komt vooral omdat het haar confronteert met het feit dat ze sinds twee jaar weer single is. “Mijn vorige vriend wilde geen kinderen. In het begin dacht ik daar wel mee te kunnen leven: het ging me om hem. Maar de laatste twee jaar van onze relatie ging het steeds erger aan me knagen. Toen mijn jongere zusje moeder werd, barstte de bom. Ik voelde aan elke vezel in mijn lijf dat ik dat ook wilde. Uiteindelijk heb ik de knoop doorgehakt en ben ik bij hem weggegaan. Maar of ik nu nog op tijd ben om moeder te worden, wie zal het zeggen?”

Genieten van vrijheid
Yvonne (42) daarentegen had het advies graag eerder gehoord. “Misschien is het naïef, maar ik dacht op mijn dertigste juist dat ik een zwangerschap nog wel een paar jaar kon uitstellen. Ik wilde graag nog even van mijn vrijheid genieten. In de media zie je best veel oudere moeders, zonder dat er heel expliciet bij wordt gezegd dat ze mazzel hebben gehad. En ook om me heen waren er genoeg vrouwen die zonder problemen tegen hun veertigste een eerste, tweede of derde kind kregen. Ik was er klaar voor op mijn 38e. Toen ik na een jaar nog niet zwanger was, werd ik door de huisarts doorverwezen naar de gynaecoloog. Die zei al dat – omdat verder alles goed was – IVF niet zoveel toegevoegde waarde zou hebben. Mijn eicellen werden er namelijk niet beter van. Na drie IVF-pogingen hebben we inderdaad de handdoek in de ring moeten gooien. Ik heb er vreselijk veel spijt van dat ik niet veel eerder ben begonnen.”